ඇමරිකාව ඉරානයට පරාදයි

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය විසින් ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික බලාගාර ඉලක්ක කර ගනිමින් සිදු කළ ප්‍රහාරය, ජාත්‍යන්තර දේශපාලනය සහ ආරක්ෂක තත්ත්වය පිළිබඳව Newyork Times ඇමරිකානු මාධ්‍ය විසින්ම ප‍්‍රශ්ණ රැසක් මතු කර ඇත.ඇමරිකාවේ ප්‍රබලතම “බංකර් බස්ටර්” බෝම්බය වන GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP) භාවිතා කරමින් මෙම ප්‍රහාරය එල්ල කළද, කිසිදු විකිරණ කාන්දුවක් සිදු නොවීම, සිදුවීමේ සංකීර්ණත්වය ඉහළ නංවයි.

ජාත්‍යන්තර පරමාණුක බලශක්ති අධිකාරිය (IAEA) විසින් ප්‍රහාරයට ලක් වූ ස්ථානවලින් කිසිදු විකිරණ කාන්දුවක් වාර්තා නොවන බව තහවුරු කිරීම අතිශය වැදගත්ය.

මෙය ප්‍රධාන කරුණු කිහිපයක් පිළිබඳව ඇඟවීමක් විය හැකිය. ප්‍රහාරයට ලක් වූ යුරේනියම් පිරිපහදු මධ්‍යස්ථානවල ප්‍රහාරය සිදුවන අවස්ථාවේදී සක්‍රීය න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරක හෝ සැලකිය යුතු තරම් යුරේනියම් තොග නොතිබෙන්නට ඇත.

ඉරානය සිය න්‍යෂ්ටික ද්‍රව්‍ය වඩාත් ආරක්ෂිත, භූගත ස්ථානවලට ගෙන ගොස් ඇති බවට හෝ පිරිපහදු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය තාවකාලිකව නවතා දමා ඇති බවට මෙය සාක්ෂියක් විය හැකිය. ඉරානය සිය න්‍යෂ්ටික ස්ථාන ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ගැඹුරු භූගත පහසුකම්, ශක්තිමත් කොන්ක්‍රීට් සහ වානේ ස්ථර ඇතුළු අතිශය සංකීර්ණ ආරක්ෂක පද්ධති ගොඩනගා ඇත.

GBU-57 බෝම්බය සැලසුම් කර ඇත්තේ මීටර් 60ක් පමණ භූගතව විනිවිද යාමට වුවද, ඉරානයේ ආරක්ෂක විධිවිධාන ඊට වඩා ප්‍රබල විය හැකිය. එම බෝම්බය ඉලක්කයට ළඟා වීමට හෝ අපේක්ෂිත හානිය සිදු කිරීමට අසමත් වී ඇති බව මෙයින් ඇඟවිය හැකිය. ඇමරිකාව මෙම ප්‍රහාරය එල්ල කළේ ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහනට හානි කිරීම හෝ එය ප්‍රමාද කිරීමේ අරමුණින් විය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, විකිරණ කාන්දුවක් වාර්තා නොවීමත් සමඟ, මෙම ප්‍රහාරය ඇමරිකාවට විශාල දේශපාලනික සහ උපායමාර්ගික පසුබෑමක් වී ඇත.

ඇමරිකාව විසින් එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ අවසරයකින් තොරව ස්වෛරී රාජ්‍යයකට එරෙහිව හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමෙන් ජාත්‍යන්තර නීති සහ සම්මුතීන් ගණනාවක් උල්ලංඝනය කර ඇත.

මෙය ඇමරිකාවේ ගෝලීය ප්‍රතිරූපයට හානි කරන අතර, අනෙකුත් රටවල් අතර විශ්වාසය හීන කරයි. මෙම ප්‍රහාරය ඉරානයට ජාත්‍යන්තර වශයෙන් අනුකම්පාවක් දිනා ගැනීමට සහ ඔවුන්ගේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන සාමකාමී අරමුණු සඳහා බවට තර්ක කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා දී ඇත. ඊට අමතරව, ඔවුන්ගේ ආරක්ෂක හැකියාවන් පිළිබඳව ලෝකයට පෙන්වීමටද මෙය අවස්ථාවක් විය.

ඇමරිකානු ප්‍රහාරය මැදපෙරදිග කලාපයේ නොසන්සුන්තාව තවදුරටත් උත්සන්න කරනු ඇත. ඉරානයට දැන් ඊශ්‍රායලයට සහ කලාපයේ ඇමරිකානු හමුදා කඳවුරු සහ වත්කම්වලට එරෙහිව ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කිරීමට යුක්ති සහගත හේතුවක් ඇතැයි ඔවුන්ට පෙනී යා හැකිය. ඉදිරි දින කිහිපය තුළ ඉරානයේ ප්‍රතිචාරය කලාපයේ ස්ථාවරත්වයට තීරණාත්මක වනු ඇත.

ඉරානය, තමන්ගේ කීර්තිනාමය සහ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් ශක්තිමත් ප්‍රතිචාරයක් දැක්වීමට පෙළඹිය හැකිය. මෙය ඊශ්‍රායලය සමඟ සෘජු ගැටුමක් හෝ කලාපයේ ඇමරිකානු ඉලක්ක වෙත ප්‍රහාර එල්ල කිරීමක් විය හැකිය. ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව, විශේෂයෙන්ම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය, මෙම තත්ත්වය පාලනය කිරීමට සහ තවදුරටත් උත්සන්න වීම වැළැක්වීමට මැදිහත් වීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.